Nowelizacja zakłada wiele zmian dla obywateli Ukrainy m.in. wprowadzenie częściowego współponoszenia kosztów pobytu i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania.
Poniżej zostały przedstawione najważniejsze zmiany, które wprowadzono do specustawy.
1. 30 dni na złożenie wniosku o numer PESEL
Termin na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL został skrócony i będzie wynosił 30 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy do Polski. Wcześniej obywatele Ukrainy mieli 90 dni na zarejestrowanie swojego pobytu, gdy wjazdu nie zarejestrowano przy przekraczaniu granicy.
2. Zmiany w finansowaniu pomocy socjalnej
Pomoc socjalna przysługująca obywatelom Ukrainy po nowelizacji, która obejmuje zakwaterowanie i całodzienne wyżywienie zostanie udzielona na okres nieprzekraczający 120 dni od dnia wjazdu do Polski - możliwość korzystania ze zbiorowego zakwaterowania jest możliwa w okresie nie dłuższym niż 120 dni od dnia przybycia do Polski.
Po upływie tego terminu osoby przebywające w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania będą pokrywać 50% kosztów pomocy, z zastrzeżeniem że nie będzie to jednak kwota przekraczająca 40 zł za osobę dziennie. Po upływie 180 dni od dnia wjazdu do Polski, obywatele Ukrainy będą pokrywać 75% tych kosztów, jednak nie więcej niż 60 zł dziennie za osobę. Przewidziany został jednak szereg wyjątków od tej reguły dla:
- osób niepełnosprawnych i sprawujących nad nimi opiekę
- kobiet powyżej 60 roku życia i mężczyzn powyżej 65 roku życia
- kobiet w ciąży
- osób wychowujących dziecko do 12 miesiąca życia
- osób samotnie sprawujących opiekę nad więcej niż dwójką dzieci
- małoletnich i ich opiekunów tymczasowych, którzy przybyli do Polski bez opiekuna faktycznego lub zostali umieszczeni w ukraińskiej pieczy zastępczej
- innych osób, znajdujących się w trudnej sytuacji, która uniemożliwia im udział w kosztach pomocy
3. Termin 14 dni na powiadomienie urzędu pracy o zatrudnieniu cudzoziemca
W przypadku udzielenia obywatelowi Ukrainy zezwolenia na pobyt czasowy i na pracę pod warunkiem dokonania powiadomienia (art. 22 ust 1 specustawy) – pracodawca będzie musiał powiadomić urząd pracy o zatrudnieniu takiej osoby w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy lub daty doręczenia decyzji o udzieleniu takiego zezwolenia.
4. Ważność dokumentów pobytowych
Został ujednolicony termin przedłużenia ważności podstaw legalnego pobytu praz dokumentów pobytowych obywateli Ukrainy, który kończy się 24 sierpnia 2023 r. Dotyczy to:
- wiz krajowych,
- zezwoleń na pobyt czasowy,
- terminów na opuszczenie terytorium Polski oraz terminów dobrowolnego powrotu,
- ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca, dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”
- ruchu bezwizowego, wiz Schengen, wiz i dokumentów pobytowych wydanych przez inne kraje strefy Schengen
5. Świadczenia rodzinne
Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie posiadał dane z rejestru Straży Granicznej, które dotyczą każdorazowego wjazdu i wyjazdu obywatela Ukrainy z Polski. ZUS będzie mógł wstrzymać wypłatę świadczeń wobec osób, które opuściły Polskę. Dotyczy to świadczeń takich jak „500+”, „300+” czy Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego.
6. Postępowanie powrotowe
Po nowelizacji wobec obywateli Ukrainy nie można rozpoczynać postępowania dotyczącego zobowiązania do powrotu albo całkowicie je umorzyć, jeśli przemawia za tym ważny interes obywatela Ukrainy. Wyjątek od tej reguły stanowią przypadki, w których takie postępowanie zostało wszczęte z powodu obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interesu Polski.
7. Przepisy covidowe
Nowelizacja przewidziała uchylenie niektórych przepisów tzw. „ustawy covidowej” od 24 sierpnia 2023 r. Przepisy te przedłużały legalny pobyt cudzoziemców w Polsce, ważność dokumentów pobytowych takich jak np. wiza, tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca, termin na złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy oraz termin na opuszczenie terytorium Polski i termin dobrowolnego powrotu.
Bibliografia: Zobacz więcej
